Lược sử

Cách cửa số 12 Tòa Thánh Tây Ninh khoảng 70 mét, Thánh thất Thái Bình Thánh Địa có địa chỉ hiện nay là 59/4 Cách Mạng Tháng 8, ấp Ninh Phước, xã Ninh Thạnh, thị xã Tây Ninh. Thái Bình Thánh Địa là Thánh thất duy nhứt nằm cạnh Tòa Thánh Tây Ninh, có lịch sử từ khi xây dựng Tòa Thánh.năm 1927 với tên gọi là Nhà Nhóm. Đây là di tích lịch sử nơi làm việc, nơi nghỉ ngơi của quý Ngài Đầu Sư Ngọc Lịch Nguyệt, Ngài Chưởng Pháp Lê Bá Trang trong thời kỳ đầu tiên khai phá rừng xây dựng Tòa Thánh Tây Ninh và của Đức Giáo Tông Nguyễn Ngọc Tương hành đạo nơi Tòa Thánh Tây Ninh từ 09-5-1931 đến ngày 04-02- 1934.

Theo Đạo lịnh số 23/ĐLTT/HTH ngày 07-9 năm Nhâm Tý (02-10-1972) của Giáo hội Bến Tre, “hợp thức hóa Thánh thất Thái Bình Thánh Địa thuộc pháp nhân Đại Đao Tam Kỳ Phổ Độ Giáo hội Bến Tre, do nghị định 378/BNV//KS/14 ngày 28-5-1970 do bộ Nội Vụ cấp. Thánh thất Thái Bình Thánh Địa được giữ nguyên trạng nằm trên phần đất do Đức cố Giáo Tông Nguyễn Ngọc Tương và cố Nữ Đầu sư Lâm Hương Thanh thay mặt toàn đạo thời khai đạo đứng bộ. Họ đạo Thái Bình Thánh Địa phải tu hành thuần túy đạo đức theo tôn chỉ Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và đường lối hành đạo thuần túy của Đức Giáo Tông Nguyễn Ngọc Tương, do Hội Thánh Giáo hội Bến Tre bảo thủ chân truyền. Nghiêm cấm mọi sinh hoạt có tính cách chánh trị.”

Và theo tờ lý lịch Thánh thất đề ngày 01 tháng 7 năm Canh Thìn 2000 của Đầu Họ Đạo Thượng Giáo hữu Đoàn Văn Trương, Thánh thất Thái Bình Thánh Địa được xây dựng trên điện tích đất ban đầu do Đức Giáo Tông Nguyễn Ngọc Tương và Nữ Đầu sư Lâm Hương Thanh đứng tên bộ, tên người sáng lập Thánh thất là Ngọc Đầu sư Lê Văn Lịch. Nhà Thiên Phong Đường do Ngài Đầu sư Ngọc Lịch Nguyệt đứng tên giấy phép xây dựng. Nơi đây có một bộ bàn tròn, một bộ bàn ghế chữ nhựt làm việc và một tủ kiếng hai cánh của Ngài Chánh Phối sư Lê Bá Trang. và hình thờ bà Lê Bá Trang.

Từ ngày thành lập, Thánh thất Thái Bình Thánh Địa được 13 vị Đầu Họ Đạo liên tiếp lãnh đạo như sau:
1- Từ 1934 đến 1936: Giáo hữu Ngọc Danh Thanh
2- Từ 1936 đến 1938: Giáo hữu Thượng Diên Thanh
3- Từ 1938 đến 1943: Lễ sanh Thượng Bính Thanh
4- Từ 1943 đến 1944: Thượng Giáo sư Võ Văn Thiều
5- Từ 1944 đến 1946: Giáo hữu Thái Cứ Thanh
6- Từ 1946 đến 1949: Ngọc Giáo hữu Võ Văn Lê
7- Từ 1949 đến 1954: Ngọc Giáo hữu Lê Văn Tỏ
8- Từ 1954 đến 1964: Thái Giáo hữu Nguyễn Văn Bí
9- Từ 1964 đến 1965: Thượng Giáo hữu Nguyễn Văn Huyền
10- Từ 1965-1966: Thượng Giáo hữu Lê Văn Năm
11- Từ 1966 đến 1983: Thái Lễ sanh Nguyễn Hữu Tài
12- Từ 1983 – 1999: Thượng Giáo hữu Phan Ngọc Đầy
13- Từ 1999 – 2007: Thượng Giáo hữu Đoàn Văn Trương

Vào thời điểm ngày 01-7 canh Thìn (2000), họ đạo Thái Bình Thánh Địa, đương nhiệm có Đầu Họ Đạo Thượng Trương Thanh, có phó Đầu Họ Đạo Thượng Lễ sanh Nguyễn Văn Đức, giúp Đầu Họ Đạo Lê Văn Trắng, Chánh Hội Trưởng Nguyễn Văn Tình, Chánh Trị Sự nam Võ Văn Vàng và Chánh Trị Sự nữ Nguyễn Thị Hà. Tổng số chức sắc có 1 Giáo hữu, 5 Lễ sanh và 9 vị chức việc, với 116 tín đồ gồm 45 nam và 71 nữ.
Sau 78 năm thành lập, Thánh thất Thái Bình Thánh Địa đã qua hai lần sửa chữa vào năm 1948 và năm 1964. Đến năm 2010, Thánh thất được xây dựng lại , lễ Trí Thạch được tổ chức vào ngày 06-3 Canh Dần (19-4-2010), lễ An Vị được long trọng tổ chức vào hai ngày 12&13 tháng 3 Nhâm Thìn (02&03-4-2012).

Thánh thất Thái Bình Thánh Địa nằm cạnh nhà của Đức Quyền Giáo Tông Lê Văn Trung (hiện nay là “Phủ thờ Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt Lê Văn Trung”) lúc sơ khai, nơi này tiện lợi cho việc nhóm họp vì đã có sẵn ba chức sắc cao cấp là Đầu sư Ngọc Lịch Nguyệt, Chánh Phối sư Lê Bá Trang và Chánh Phối sư Nguyễn Ngọc Tương do Chánh Phối sư Lê Bá Trang thay mặt. Nhà Nhóm là danh từ xưa để chỉ nơi nhóm họp của các vị chức sắc cao cấp của Tòa Thánh trong thời gian đầu xây dựng Tòa Thánh. Đến năm 1934, Đức Thượng Đầu sư Nguyễn Ngọc Tương và Ngọc Đầu sư Lê Bá Trang rời Tòa Thánh Tây Ninh về Bến Tre lập Hội Thánh Ban Chỉnh Đạo. Nhà Nhóm trở thành Thánh thất và quy về Ban Chỉnh Đạo. Nơi Thánh địa, Thánh thất lấy tên theo địa danh địa phương là Thái Bình, lấy theo tên của quận Thái Bình do quyết định ngày 05-6-1871 của Toàn quyền Pháp lập tỉnh Tây Ninh. Đến năm 1890, tỉnh Tây Ninh gồm có 3 thị trấn và 2 quận. Quận Thái Bình có 7 tổng, 34 xã, quận Trảng Bàng có 3 tổng với 16 xã. Tòa Thánh Tây Ninh tọa lạc trong quận Thái Bình, tổng Hàm Ninh, làng Long Thành. (Sớ văn đọc trong đàn lễ cúng- theo quyển Khai Đạo CQPTGLĐĐ). Đến năm 1942, quận Thái Bình được đổi tên là quận Châu Thành Tây Ninh. Năm 1963, tỉnh Tây Ninh được phân chia làm 4 quận trong đó có quận Phú Khương, 8 tổng trong đó có tổng Hàm Ninh, và 45 xã trong đó có xã Long Thành. Sau năm 1975, quận Phú Khương được đổi thành huyện Hòa Thành. Thánh thất Thái Bình Thánh Địa, trước đây thuộc huyện Hòa Thành, nay thuộc thị xã Tây Ninh.

Thánh thất Thái Bình Thánh Địa còn là di tích là nơi lưu giữ bảy cái Ngai thờ ở Tòa Thánh trong giai đoạn Pháp chiếm Tòa Thánh từ ngày 7-8 Tân Tỵ (1941).

Khi được tin quân Pháp vào chiếm Tòa Thánh, sợ giặc Pháp ngồi trên Ngai thờ thì Đạo sẽ bị xúc phạm vì bị ô trược, ông Giáo sư Võ Văn Thiều thánh danh Ngọc Thiều Thanh, nguyên Đầu Họ Đạo Thánh thất Thái Bình Thánh Địa, Đầu Tỉnh Đạo tỉnh Tây Ninh của Tòa Thánh Bến Tre, lợi dụng người Pháp có cảm tình với phái Cao Đài của Ông Phủ Nguyễn Ngọc Tương, tự động đến chở bảy cái Ngai thờ bằng xe bò về cất giữ tại Thánh thất Thái Bình Thánh Địa. Đến đầu năm 1947, Đức Hộ Pháp dạy ông cựu Chánh Trị Sự Nguyễn Văn Biện đến nhận 7 cái Ngai thờ đem về lại Tòa Thánh. [Theo lời kể vào tháng 4-2001 của hai ông:

1. Ngọc Lễ sanh Lê Thành Chuốt, 82 tuổi (sanh 1919), Đầu Họ Đạo Thánh thất Phước Trạch, nay là Hiệp Thành, ấp Cây Da, xã Hiệp Thành, huyện Gò Dầu. Địa chỉ nhà riêng của ông Chuốt: tổ 3, ấp Bàu Vừng, xã Hiệp Thành, Gò Dầu.

2. Ngọc Lễ sanh Trang Văn Nhàn, phó Đầu Tỉnh Đạo Tây Ninh của Ban Chỉnh Đạo, ngụ tại số 38/8 ấp Long Bình, xã Long Thành Nam, huyện Hòa Thành, Tây Ninh.]